Digər Monitorlar

Komputer monitoru seçərkən nələrə diqqət etmək lazımdır?

Yeni komputer monitoru almaq istəyənlərin çoxu yalnız ekran ölçüsünə baxaraq qərar verir, amma bu, ən çox buraxılan səhvlərdən biridir. Monitor seçimi həm istifadə məqsədinə, həm də iş şəraitinə uyğun olmalıdır. Evdə film izləmək üçün nəzərdə tutulan ekranla ofisdə gündəlik iş üçün istifadə olunan monitor eyni xüsusiyyətlərə malik ola bilməz.

Komputer monitoru seçərkən ilk baxılan amillərdən biri ekran ölçüsüdür. Kiçik ölçülü (22–24 düym) modellər ofis və tədris üçün idealdır, çünki həm az yer tutur, həm də gözü yormur. Daha böyük (27–32 düym) ekranlar isə dizayn, video montaj və çoxpəncərəli işlər üçün daha rahat olur.

Ekran ölçüsü və oturma məsafəsi arasında düzgün nisbət

Monitor ölçüsü artdıqca onunla oturma məsafəsi də artırılmalıdır. Əgər ekran çox yaxındadırsa, gözlər daha tez yorulur və fokus daim dəyişir. Məsələn, 24 düymlük komputer monitoru üçün ideal baxış məsafəsi 50–60 sm, 27 düymlük ekran üçün isə 70–80 sm arası sayılır.

Monitorun hündürlüyü və bucağı da vacibdir. Ekranın mərkəzi göz səviyyəsində olmalıdır. Bu, həm rahat baxış bucağı yaradır, həm də boyun və çiyin gərginliyinin qarşısını alır. Bir çox komputer monitoru modellərində hündürlüyü tənzimlənən dayaqlar olur və bu, uzunmüddətli istifadə zamanı rahatlıq təmin edir.

Ofis və ev istifadəsi üçün ideal çözünürlük

Ekran çözünürlüyü görüntünün dəqiqliyini müəyyən edir. Ofis və tədris mühitində Full HD (1920×1080) komputer monitoru kifayətdir. Bu format həm aydın mətn oxumaq, həm də sadə qrafiklərlə işləmək üçün balanslı nəticə verir.

Qrafik dizayn, foto redaktə və ya video işləri ilə məşğul olanlar üçün isə 2K və ya 4K çözünürlüklü monitorlar daha uyğundur. Bu modellər daha çox detal və rəng dəqiqliyi təqdim edir. Lakin bu cür ekranların kompüterə daha çox yük saldığını da nəzərə almaq lazımdır.

Monitor seçimi həmçinin panel növü ilə də əlaqəlidir. IPS panelli komputer monitoru daha geniş baxış bucağı və sabit rəng təqdim edir, bu da uzunmüddətli istifadə üçün çox uyğundur. TN və VA panellər daha ucuz olur, lakin rəng sabitliyi baxımından zəifdir.

LCD və LED komputer monitoru modelləri arasında fərqlər nələrdir?

Monitor alarkən çoxları “LCD və LED arasında nə fərq var?” sualını verir. Əslində, bu iki termin bir-birinə çox yaxındır, lakin texnoloji baxımdan mühüm fərqlər mövcuddur. Hər iki növ ekran maye kristal texnologiyasına əsaslanır, lakin işıqlandırma üsulu fərqli olduğu üçün nəticə tam eyni olmur.

LCD komputer monitoru (Liquid Crystal Display) ənənəvi model sayılır. Bu ekranlarda görüntü, arxa tərəfdə yerləşən floresan lampalarla (CCFL) işıqlandırılır. Bu texnologiya sabit parlaqlıq və münasib qiymət təqdim edir, lakin enerji sərfiyyatı bir qədər yüksək olur.

LED komputer monitoru isə LCD-nin təkmilləşdirilmiş versiyasıdır. Burada arxa işıqlandırma üçün enerjiyə qənaət edən LED diodlar istifadə olunur. Bu, ekranı həm daha yüngül, həm daha nazik, həm də daha enerji səmərəli edir. LED texnologiyası həm də rəng doymasını və kontrast səviyyəsini artırır, nəticədə görüntü daha canlı görünür.

Parlaqlıq və enerji sərfiyyatı baxımından müqayisə

LED ekranlar LCD modellərlə müqayisədə 20–30% az enerji sərf edir. Bu, uzunmüddətli istifadə zamanı həm ekoloji, həm də iqtisadi baxımdan faydalıdır. Parlaqlıq dəyərləri baxımından da LED texnologiyası üstünlük təşkil edir — xüsusilə gün işığında və açıq işıqlı otaqlarda görüntü sabit qalır.

LCD komputer monitoru modelləri isə hələ də sabitlik və uzunömürlülük baxımından bir çox istifadəçi tərəfindən seçilir. Bu ekranlar çox parlaq rənglər tələb etməyən iş mühitləri üçün idealdır. Əlavə olaraq, bəzi istifadəçilər LCD ekranların daha “yumşaq” rəng ötürməsini uzun müddət oxuma işləri üçün daha rahat hesab edir.

LED texnologiyalı modellərdə isə “edge-lit” və “full-array” kimi fərqli arxa işıqlandırma sistemləri mövcuddur. Full-array LED ekranlarda işıq bərabər paylandığı üçün kölgə və parıltı problemləri az olur. Bu tip ekranlar həm ofis, həm də dizayn işləri üçün daha balanslı nəticə verir.

Komputer monitoru iş məhsuldarlığına necə təsir edir?

Gündəlik işdə və ya tədrisdə istifadə olunan cihazların keyfiyyəti birbaşa məhsuldarlığa təsir edir. Komputer monitoru bu baxımdan əsas rol oynayan elementlərdən biridir, çünki gün ərzində baxışlarımızın böyük hissəsi ekran üzərində olur. Düzgün seçilmiş monitor həm göz sağlamlığını qoruyur, həm də diqqəti artırır, nəticədə iş prosesində daha az yorğunluq və daha çox effektivlik yaranır.

Məsələn, mat ekranlı komputer monitoru parıltını azaldaraq uzunmüddətli işdə daha rahat baxış imkanı yaradır. Əksinə, parlaq (glossy) ekranlı modellər rəngləri daha canlı göstərsə də, işıq əks etdirməsi səbəbindən fokus itkisinə gətirib çıxara bilər. Bu da ofis şəraitində çalışanlar üçün narahatlıq yaradır.

Monitorun ölçüsü və çözünürlüyü də məhsuldarlığa təsir edən əsas faktorlardandır. Kiçik ekranlarda çox pəncərə ilə işləmək çətin olur, gözlər daha çox hərəkət edir və bu, uzun müddətdə yorğunluq yaradır. 24–27 düymlük komputer monitoru həm mətn, həm cədvəl, həm də veb səhifələr arasında rahat keçid üçün ən optimal ölçüdür.

Çözünürlük nə qədər yüksəkdirsə, bir o qədər çox məlumatı eyni anda ekranda görmək mümkündür. Full HD və ya 2K monitorlar ofis işləri üçün idealdır, çünki həm görüntü aydın olur, həm də sistem resurslarını çox istifadə etmir.

Erqonomika da unudulmamalıdır. Tənzimlənə bilən dayaqlı komputer monitoru istifadəçiyə ekranı istədiyi bucaq və hündürlükdə saxlama imkanı verir. Bu, boyun və kürək əzələlərinin gərilməsinin qarşısını alır.

Dizayn, proqramlaşdırma, məlumat analizi kimi sahələrdə çalışanlar üçün geniş ekran və yüksək rəng doğruluğu məhsuldarlığı əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Bu səbəbdən bir çox şirkətlər artıq iş yerlərində monitor seçimini prioritet məsələ kimi qəbul edir.

Göz sağlamlığını qoruyan komputer monitoru texnologiyaları

Gözlər gün ərzində uzun saatlar ekran qarşısında olduqda, yorğunluq, quruluq və bulanıqlıq kimi əlamətlər qaçılmaz olur. Bu hal, xüsusilə ofis şəraitində çalışanlar üçün daha çox müşahidə edilir. Müasir komputer monitoru modelləri bu problemi minimuma endirmək üçün xüsusi texnologiyalarla təchiz edilir. Bu xüsusiyyətlər həm iş, həm də tədris prosesində gözlərin sağlam qalmasına kömək edir.

Ənənəvi ekranlarda görüntü sabit görünsə də, əslində arxa işıq saniyədə yüzlərlə dəfə yanıb-sönür. Bu, “flicker” adlanan effektdir və göz yorğunluğunun əsas səbəblərindən biridir. Xüsusilə aşağı parlaqlıq rejimində bu titrəmə daha çox hiss olunur. Məhz buna görə yeni nəsil komputer monitoru modellərində “flicker-free” texnologiyası tətbiq olunur. Bu sistem arxa işığı sabitləşdirir və beləliklə, göz əzələlərinin gərilməsi azalır.

Flicker-free və Low Blue Light rejimlərinin əhəmiyyəti

“Flicker-free” ilə yanaşı, “Low Blue Light” texnologiyası da göz qorunması baxımından vacibdir. Mavi işıq, xüsusilə axşam saatlarında uzun müddət ekrana baxarkən yuxu rejimini pozur və göz torluğuna əlavə yük salır. Low Blue Light funksiyası ekranın rəng istiliyini dəyişdirərək mavi işığın miqdarını azaldır, bununla da baxış daha yumşaq və təbii olur.

Bəzi komputer monitoru modellərində bu funksiya avtomatik işləyir: günün vaxtına və otaq işıqlanmasına uyğun olaraq ekran rəngi tədricən dəyişir. Axşam saatlarında ekranın tonları isti rənglərə keçir və bu, beyinin yuxuya hazırlaşma prosesinə mane olmur.

Eyni zamanda, “anti-glare” örtüklü ekranlar da göz sağlamlığı üçün önəmlidir. Bu örtük parıltını azaldır və işıq mənbələrindən gələn əksləri minimuma endirir. Parıltısız səth həm də uzun müddətli oxuma və yazı işlərində rahatlıq yaradır.

Ofis və tədris mühiti üçün ən uyğun komputer monitoru növləri

Ofis və tədris üçün komputer monitoru seçərkən əsas məqsəd yalnız görüntü keyfiyyəti deyil, həm də rahatlıq, enerji səmərəliliyi və uzunmüddətli istifadə üçün uyğunluqdur. Bu mühitlərdə monitorlar gündə ən az 6–8 saat aktiv olur, buna görə həm texniki, həm də erqonomik baxımdan balanslı model seçmək vacibdir.

Ofis şəraitində ən çox istifadə edilən modellər 24–27 düymlük Full HD komputer monitoru ekranlardır. Bu ölçü həm masada çox yer tutmur, həm də çoxpəncərəli iş üçün kifayət qədər sahə yaradır. Tədris məqsədli istifadə üçün isə 22–24 düymlük modellər daha praktiki hesab olunur — həm qiymət baxımından münasibdir, həm də enerjiyə qənaətlidir.

Mat səthli monitorlar işıq əksini azaltdığı üçün ofis və sinif otaqları kimi işıqlı yerlər üçün daha uyğundur. Parlaq ekranlar isə rəng baxımından üstün olsa da, işıq mənbələrinə yaxın yerləşdirildikdə parıltı yaradır və uzun müddətli işdə gözü yora bilər.

IPS panelli komputer monitoru modelləri bu tip mühitlər üçün ən çox tövsiyə olunan variantdır. Onlar həm baxış bucağı, həm də rəng sabitliyi baxımından stabil nəticə verir. Eyni zamanda, çoxsaylı istifadəçilə paylaşılan ekranlarda — məsələn, müəllim və tələbələrin birgə baxdığı təqdimatlarda — görüntü keyfiyyəti dəyişmir.

Enerji sərfiyyatına da diqqət edilməlidir. LED arxa işıqlı komputer monitoru modelləri 20–30% az enerji istifadə edir və uzunmüddətli istismarda xərcləri azaldır. Bu, həm şirkətlər, həm də təhsil müəssisələri üçün iqtisadi baxımdan əhəmiyyətli üstünlükdür.

Son illərdə bəzi ofis və tədris müəssisələri ergonomik dayaqlı monitorlara keçid edir. Bu modellərdə ekranın hündürlüyü, bucağı və istiqaməti dəyişdirilə bilir ki, bu da fərqli istifadəçilər üçün rahat baxış mövqeyi yaradır.